. "Selected by Agnieszka Wasiak and Michał Czajka from database szukajwarchiwach"@pl . "Of greatest significance are the files of the Wydział Prezydialny (Presidium Department), and within these issues connected with supervision of communes, the ruin of Jewish trade, anti-Jewish demonstrations, looting of property, arrests, and name changes"@en . "92"^^ . . "\r\n. Wydział Prezydialny 13477 j.a.: \r\n7. Nadzór nad fundacjami i stowarzyszeniami [1762] 1801-1943; sygn. 738-1105b(sygn. 777a, 951a, 1105a, 1105b); 372 j.a. - szpitale powiatowe, fundacje, szkoły, sierocińce, kontrole rachunków, stypendia, rejestracja stowarzyszeń. \r\n8. Statystyka 1809-1938; sygn. 1106-1731; 626 j.a. - mapy, zmiany nazw miejscowości, tabele statystyczne według powiatów, ludność, mapy rejencji ich sporządzanie i przechowywanie. \r\n10. Sejmy krajowe 1806-1935; sygn. 1742a-1870a(1742b, 1742c, 1742d, 1870a); 133 j.a. -, zarządzenia i przepisy, wybory do sejmików komunalnych i prowincjonalnych, sejmu pruskiego i Reichstagu, wybory prezydenckie. \r\n11. Ustawodawstwo samorządowe 1814-1944; sygn. 1871-1951; 81 j.a. - zarządzenia i ustawy dotyczące prowincji i powiatów, granice powiatów i gmin, regulacje granic na wodach. \r\n13. Nadzór nad samorządem w powiatach 1810-1943; sygn. 2103-2479(sygn. 2346a, 2346b, 2346c, 2346d, 2349a, 2349b, 2349c, 2349d, 2392a); 386 j.a. - sejmiki powiatowe, posiedzenia i uchwały wydziałów powiatowych, sprawozdania, urzędnicy administracji powiatowej i gminnej, sprawy kasowo–budżetowe, zadłużenia, kredyty, podatki, cła. \r\n15. Nadzór nad samorządem miejskim [1763] 1801-1944; sygn. 2543-3739 (sygn. 2678a, 3151a, 3151b, 3277a, 3420a); 1202 j.a. - ordynacje miejskie, zarządzenia, wybory władz samorządowych, radni, gospodarka, cechy, prawa obywatelskie, archiwa i biblioteki, finanse miast, kasy, dotacje, plany finansowe, podatki, nadzór nad samorządem w poszczególnych miastach. \r\n16. Żegluga 1801-1935; sygn. 3740-4233 (sygn. 3753a, 3808a, 3968a, 3968b, 4027a); 499 j.a. - budownictwo wodne, porty, pilotaż, ruch statków, administracja morska, żegluga rzeczna, pogłębianie dróg wodnych, stany wód, opieka lekarska, opłaty administracyjne, policja wodna, żegluga pasażerska, żeglarstwo, wraki, ratownictwo morskie, szkolnictwo, budowa portu w Świnoujściu, budowa statków, szkody sztormowe i wojenne. \r\n17. Handel 1823-1944; sygn. 4234-4299; 66 j.a. - jarmarki, kontrola cen, zrzeszenia, jarmarki w poszczególnych powiatach, wymiana z zagranicą, przewozy towarów drogą morską. \r\n18. Rzemiosło [1794] 1801-1944; sygn. 4300-4965(sygn. 4300a, 4746a); 668 j.a. - zarządzenia i przepisy, szkolnictwo zawodowe, szkolenie inwalidów, dokształcanie rzemieślników, dotacje do szkół zawodowych, nauczyciele, plany nauczania, komisje egzaminacyjne, uczniowie, czeladnicy, karty rzemieślnicze, Izba Rzemieślnicza, rzemiosło w poszczególnych miastach i powiatach. \r\n19. Komunikacja [1752] 1801-1944; sygn. 4966-6375 (sygn. 5871a, 5916a, 5951a, 5993a, 6018a, 6018b, 6018c, 6031a); 1418 j.a. - koleje szerokotorowe, taryfy, pracownicy, administracja kolejowa, rozkłady jazdy, budowa linii kolejowych między poszczególnymi miejscowościami, koleje wąskotorowe, pożyczki państwowe, dotacje, wypadki, transporty wojska, koleje prywatne, budowa, naprawa oraz utrzymanie dróg i mostów w poszczególnych powiatach i miastach, zarządzenia, finanse, ruch drogowy, oświetlanie ulic, służby drogowe, plany autostrady, nadzór policyjny nad drogami, drogi tranzytowe, komunikacja autobusowa, nauka jazdy, spółki przewozowe, linie tramwajowe, komunikacja lotnicza. \r\n21. Telegraf 1845-1942; sygn. 6381-6390; 10 j.a. - budowa i wykorzystanie państwowych linii telegraficznych. \r\n27. Komunikacja wodna 1863-1943; sygn. 7256-7264; 9 j.a. - dotacje na utrzymanie dróg wodnych, żegluga śródlądowa i morska, tor wodny Szczecin–Świnoujście, utrzymanie nabrzeży, ruch statków. \r\n28. Budownictwo [1736] 1801-1942; sygn. 7265-7791(sygn. 7413a, 7415a, 7489a, 7658a); 531 j.a. - zarządzenia, nadzór budowlany, urzędnicy, sprawozdania, kontrola prac budowlanych, projekty, kosztorysy, zażalenia, budownictwo przemysłowe, mieszkaniowe, wiejskie, budowa ratuszów, gmachów publicznych, szkół i sądów, zabytki, pomniki, Zamek Książąt Pomorskich. \r\n29. Przemysł 1808-1944; sygn. 7792-7874(sygn. 7813a, 7813b); 85 j.a. - fabryki, manufaktury, hodowla jedwabników, drzewa morwowe, ceny wełny, tytoń, cukrownie, huty, młyny, wystawa wyrobów krajowych, nadzór nad fabrykami, wypadki przy pracy. \r\n30. Elektrownie 1886-1942; sygn. 7876-7901 (sygn. 7875-opuszczony numer); 26 j.a. - zakładanie sieci elektrycznej, sieć wysokiego napięcia, podstacje. \r\n31. Medycyna i weterynaria [1742] 1801-1945; sygn. 7902-8259(sygn. 7925a, 7946a, 7957a, 7957b, 7970a, 7975a, 7975b, 7975c, 7975d, 7975e, 7976a, 8073a, 8231a, 8231b); 372 j.a. - organizacja urzędów zdrowia, finanse, sprawozdania, lekarze, aptekarze, sterylizacje, zapomogi, choroby dziedziczne, sprawy sanitarne w portach, organizacja służby zdrowia, szpitale i zakłady lecznicze, lecznictwo prywatne, apteki i drogerie, uzdrowiska nadmorskie, akuszerki, opieka nad niemowlętami, stan sanitarny, walka z alkoholizmem, weterynaria. \r\n33. Opieka społeczna 1802-1944; sygn. 8347-8559(sygn. 8347a, 8347b, 8360a); 215 j.a. - zarządzenia, utrzymanie domów dla ubogich, zapomogi, zbiórki pieniędzy, opieka nad chorymi umysłowo, sierocińce, stypendia, opieka nad młodzieżą i dziećmi, domy poprawcze, młodociani przestępcy, ubezpieczenia, kasy zapomogowe, nadzór nad moralnością i dobrymi obyczajami. \r\n35. Sądownictwo 1842-1943; sygn. 8604-8640; 37 j.a. - spory, sprawy spadkowe. \r\n37. Policja 1811-1943; sygn. 8844-10013(sygn. 9386a, 9537a, 9537b, 9537c, 9537d, 9537e, 9655a, 9655b, 9823a); 1179 j.a. - zarządzenia, godło państwowe, flagi, podróże dostojników państwowych, zdrady państwa, podział na okręgi policyjne, mianowania urzędników, odznaczenia, kontrola broni, zamieszki, urzędy policyjne, organizacja i reorganizacje policji, administracja policyjna w powiatach, miastach i miejscowościach wypoczynkowych, kąpieliska, zieleńce, bezdomni, urzędnicy policji, zażalenia, wydawanie dowodów osobistych, nabywanie obywatelstwa pruskiego, wydalanie z Rzeszy, obcokrajowcy, nadzór nad cudzoziemcami, zezwolenia na pracę cudzoziemców, emigracja do poszczególnych państw, paszporty, włóczęgostwo, więzienia, zakłady poprawcze, domy opieki nad dziećmi. \r\n39. Urzędy stanu cywilnego 1813-1945; sygn. 10097-10131(sygn. 10097a); 36 j.a. - ewidencja ludności, statystyka, adopcje dzieci, zmiana nazwisk. \r\n41. Policja bezpieczeństwa 1806-1944; sygn. 10409-10696(sygn. 10437a, 10455a, 10457a, 10460a, 10463a); 293 j.a. - handel bronią, rejestry kar, rozruchy polityczne, transport jeńców, zjazdy organizacji politycznych, policja wewnętrzna, szpiegostwo, azyle, ulotki, organizacja służby bezpieczeństwa, tłumienie rozruchów, strajki, socjaldemokraci, anarchiści, komuniści, partie polityczne, nadzór policyjny w miastach. \r\n42. Instytucje komunalne 1917-1941; sygn. 10697-10702; 6 j.a. - kontrola wodociągów, opieka społeczna, banki, pożyczki. \r\n46. Gminy żydowskie 1808-1938; sygn. 10731-10773 (sygn. 10771a, 10771b, 10771c); 46 j.a. - ludność żydowska na Pomorzu, spisy, budowa synagog, obrzędy, małżeństwa, udział w handlu i rzemiośle. \r\n47. Gmina żydowska w Szczecinie 1933-1941; sygn. 10774-10777; 4 j.a. - likwidacja, sprzedaż nieruchomości. \r\n49. Finanse 1805-1939; sygn. 10781-11359 (sygn. 10854a); 580 j.a. - podatki, banki, depozyty, pożyczki, spadki, konfiskaty majątku, likwidacja podatku od mąki, podatek dochodowy, obrotowy, dotacje, Główna Kasa Rejencyjna, kasy oszczędnościowe, sprawy katastralne. \r\n51. Policja polityczna 1924-1943; sygn. 11956-12211; 256 j.a. - zebrania polityczne, spory między partiami, szpiegostwo, działalność Polonii, zezwolenia na broń. \r\n52. Żandarmeria 1849-1945; sygn. 12212-12235; 24 j.a. - gestapo, akta personalne oficerów żandarmerii, szkolenia, obsada personalna, przebieg służby, zarządzenia gestapo, poszukiwania, aresztowanie komunistów w Szczecinie. \r\n53. Militaria [1692] 1801-1945; sygn. 12236-13351 (sygn. 12307a, 12377a, 12377b, 12377c, 12393a, 12782a, 12845a, 12845b, 12890a, 12890b, 12890c, 13117a, 13117b, 13316a, 13316b); 1131 j.a. - ustawodawstwo, przepisy dotyczące służby wojskowej, akta zgonów żołnierzy, demobilizacja, kadry oficerskie, odznaczenia, dyscyplina, kary za szpiegostwo i zbrodnie, inwalidzi, zapomogi, odszkodowania wojenne, kantony, listy dezerterów, opieka lekarska nad żołnierzami, zwolnienia z wojska, pobory, spisy oficerów, kwaterunki, umocnienia i fortyfikacje, aprowizacja i zaopatrzenie wojsk, przemarsze i podwody, ćwiczenia wojskowe, finanse i rachunki, pierwsza wojna światowa, towarzystwa kombatanckie. \r\nII. Wydział Szkół i Kościołów 7584 j.a. \r\n3. Szkoły 1811-1945; sygn. 7134-7304; 171 j.a. - szkoły podstawowe i ludowe, dyscyplina szkolna, wizytacje, biblioteki, inspekcje szkolne, deputacje szkolne w miastach, dokształcanie nauczycieli, egzaminy nauczycielskie, ubezpieczenia chorobowe, wychowanie fizyczne, szkolnictwo dla dziewcząt, seminaria nauczycielskie. \r\n4. Dochody nauczycieli i duchownych 1816-1944; sygn. 7305-7331; 27 j.a. - dzierżawy gruntów szkolnych i kościelnych, ogrody przyszkolne, hodowla jedwabników, obciążenia szkół i kościoła, służba wojskowa nauczycieli. \r\n"@pl . . . "Klęska Prus w wojnie z Francją w 1806 r. ukazała słabość wewnętrzną państwa Hohenzollernów. Część elity rządzącej uznała wówczas, iż jedyną drogą ratunku dla Królestwa Pruskiego są głębokie reformy. W ramach wspomnianych reform przebudowano również administrację terytorialną. Zgodnie z zarządzeniem z 26 XII 1808 r. dotychczasowe Kamery Wojenno-Skarbowe zastąpiono nowymi urzędami, tzw. rejencjami oraz sprecyzowano ich organizację, kompetencje i zakres działania. Powołana w Szczecinie rejencja obejmowała początkowo nadzorem całość ziem pomorskich, a jej siedzibą od lutego 1809 r. stał się Stargard Szczeciński, ze względu na rezydujący w Szczecinie garnizon francuski. Właściwą pracę urzędnicy rejencyjni rozpoczęli w marcu 1809 r. Do kompetencji nowego urzędu należało m.in.: administrowanie powierzonym obszarem, nadzór nad szkołami, kościołem, pocztą, przemysłem, rzemiosłem i handlem. Wewnętrznie rejencja została podzielona na pięć deputacji (wydziałów): spraw policyjnych (Polizei-Deputation), wojskowych (Militair-Deputation), szkolnych i kościelnych (Geistliche und Unterrichts-Deputation), finansowych (Finanz-Deputation) oraz podatkowych (Abgaben-Deputation). Każda z deputacji liczyła od trzech do dziesięciu członków i obradowała kolegialnie. Pracami całej rejencji kierował Prezes Rejencji (Regierungs-Präsident). Po wyparciu wojsk francuskich z Pomorza siedzibą rejencji (od lipca 1814 r.) stał się zamek książęcy w Szczecinie. Podział wewnętrzny Prus (ustawa z dnia 30 IV 1815 r.) na prowincje i rejencje ostatecznie ustabilizował byt Rejencji Szczecińskiej. Jednocześnie wspomniana ustawa znosiła podział urzędu na pięć deputacji, wprowadzając wewnątrz organizację dwuwydziałową. Na czele każdego z wydziałów stał dyrektor. Wydział I zajmował się sprawami administracji państwowej, bezpieczeństwem i porządkiem publicznym, medycyną i ochroną zdrowia, zagadnieniami kultury rolnej, sprawami komunalnymi, kościelnymi i szkolnymi, wreszcie wojskowymi, statystyką, cenzurą oraz budownictwem. Z kolei Wydziałowi II podlegały wszystkie dochody państwa (podatki, opłaty, cła itp.), przemysł, myślistwo i leśnictwo, sprawy budżetowo-kasowo-rachunkowe i nadzór nad Kasą Główną. Podział rejencji na dwa wydziały miał ułatwić załatwianie napływających spraw. Wspomniane wydziały nie tworzyły odrębnych urzędów w ramach rejencji, chociaż mogły podejmować niektóre decyzje we własnym zakresie. Ważniejsze sprawy rozstrzygano na wspólnych posiedzeniach odbywanych pod przewodnictwem prezesa. Gdy w 1815 r. w każdej prowincji powołano urząd nadprezydenta, rejencja stała się urzędem administracji państwowej średniego stopnia, którego zakres kompetencji uregulowano ostatecznie instrukcją z 23 X 1817 r. Od 1817 r. rejencja utraciła nadzór nad szkolnictwem wyższym i sprawami duchowieństwa (zagadnienia te przeszły do Konsystorza i Prowincjonalnego Kolegium Szkolnego), a od lat 1823 i 1826 zarząd nad podatkami pośrednimi (kompetencje Prowincjonalnej Dyrekcji Podatkowej). W 1825 r. ukazały się dwa rozporządzenia zmieniające po raz kolejny zakres kompetencji i strukturę wewnętrzna Rejencji Szczecińskiej. Została ona podzielona na trzy wydziały: Wydział Spraw Wewnętrznych (Abteilung des Innern), Wydział Administracji Kościelnej i Szkolnej (Abteilung für die Kirchenverwaltung und Schulwesen) oraz Wydział Administracji Podatków Bezpośrednich, Domen i Lasów (Abteilung für die direkten Steuern und die Domainen und Forsten). Wydział Spraw Wewnętrznych zajmował się m.in. sprawami administracji, bezpieczeństwem publicznym, medycyną i ochroną zdrowia, przemysłem, problemami komunalnymi, wojskowymi, budowlanymi, cenzurą oraz statystyką. Wydział kościelno-szkolny nadzorował szkolnictwo, kościoły i zakłady wychowawcze, a także gminy różnych wyznań. Do kompetencji wydziału podatków, domen i lasów należał: pobór podatków bezpośrednich, sprawy administracji finansowej, a także nadzór nad państwowymi domenami i lasami. W 1825 r. w rejencjach, w których funkcje prezesa pełnił Naczelny Prezydent Prowincji, powołano urząd wiceprezesa, zastępującego prezesa w czasie jego nieobecności lub choroby. W 1850 r. uszczuplono kompetencje wydziału szkolno-kościelnego, przekazując niektóre jego uprawnienia Konsystorzowi Ewangelickiemu. W 1880 r. rozdzielono stanowisko Naczelnego Prezydenta Prowincji od Prezesa Rejencji. W 1883 r. zlikwidowano ustrój kolegialny w Wydziale Spraw Wewnętrznych, przenosząc wszystkie uprawnienia kolegium na osobę prezesa. Od tego czasu wydział ten zaczęto nazywać prezydialnym (Präsidialabteilung). W pozostałych dwóch wydziałach sprawy rozstrzygano nadal kolegialnie. W nowym kształcie Wydział I (prezydialny) zajmował się administracją państwową, bezpieczeństwem i porządkiem publicznym, medycyną i ochroną zdrowia, przemysłem, rzemiosłem, handlem i komunikacją, sprawami wojskowymi, komunalnymi, nadzorem nad wyznaniami, cenzurą, budownictwem oraz statystyką; Wydział II (kościelno-szkolny) załatwiał sprawy patronackie, budowę kościołów, wytyczanie cmentarzy, nadzorował majątek kościelny, szkolnictwo państwowe i prywatne; Wydział III (domen i lasów) nadzorował dochody państwowe oparte na podatkach gruntowych, zarządzał domenami i lasami państwowymi, a także budownictwem w domenach. W 1919 r. z kompetencji Wydziału III wyłączono podatki bezpośrednie. W 1924 r. Wydział III pozbawiono kontroli nad sprawami katastralnymi, które przeszły do wydziału prezydialnego. Jednocześnie w tymże 1924 r. na czele wydziałów II i III postawiono dyrektorów, pozostawiając jednak nadal kolegialny sposób rozstrzygania spraw. Istotne zmiany w organizacji rejencji zaszły w latach 1932?1933. W październiku 1932 r. zniesiono kolegialność wydziałów II i III, wzmacniając poważnie prezesa rejencji. Jednocześnie powiększono liczbę wydziałów do czterech: Wydziału Ogólnego (Allgemeine Abteilung), Wydziału Kościołów i Szkół (Abteilung für das Kirchen- und Schulwesen), Wydziału Rolnictwa (Landwirtschaftliche Abteilung) oraz Wydziału Leśnictwa (Forstabteilung). Odtąd Wydział Ogólny zajmował się m.in. sprawami personalnymi, rachunkowo-finansowymi, policji i żandarmerii, komunikacji, dróg i mostów, rzemiosła i handlu oraz problemami samorządowymi, osadnictwem, budową mieszkań, opieką socjalną, zdrowiem publicznym, medycyną, weterynarią, statystyką wreszcie sprawami katastralnymi i Kasy Głównej. Do kompetencji Wydziału Kościołów i Szkół należał m.in. nadzór nad Kościołem ewangelickim i katolickim, szkolnictwem podstawowym, dokształcającym i zawodowym wreszcie samą młodzieżą. Wydział Rolnictwa administrował domenami państwowymi oraz nadzorował ogólnie całą produkcję i kulturę rolną. Ostatni z wydziałów ? Wydział Leśnictwa ? zajmował się lasami państwowymi, komunalnymi i prywatnymi. Od 1933 r. urząd prezesa rejencji był obsadzany przez premiera Prus. W tym kształcie szczeciński urząd rejencyjny przetrwał do 1945 r.\r\nPrzekazywanie akt przez Rejencję Szczecińską do archiwum prowincjonalnego rozpoczęto w 1860 r., przy okazji brakowania akt w urzędzie. Następne dopływy nastąpiły w latach 1872?1875. Od 1882 r. prezes rejencji ustalał regularne terminy brakowania akt, w czasie których archiwiści wyłączali część jednostek, a następnie kierowali je do archiwum państwowego. Po 1900 r. przejmowanie akt rejencyjnych przez archiwum odbywało się już na nowych zasadach. W urzędzie rejencyjnym wytworzyła się wówczas ostatecznie duża registratura przechowująca akta nie przeznaczone do brakowania, a mające dla urzędu jeszcze wartość użytkową. Odtąd archiwalia bezpośrednio z owej registratury trafiały do archiwum szczecińskiego. Dopływy takie (zgodne z nowymi zasadami) miały miejsce w latach 1901, 1911, 1929?1930, 1936, 1938 i 1940. Od 1942 r. w obawie przed nalotami alianckimi zaczęto ewakuować akta rejencyjne poza Szczecin. Największa ich część trafiła do Pęzina, Spantekow, Tychowa i Niepoględzia. Po zakończeniu działań wojennych polska służba archiwalna rozpoczęła akcję (lata 1946?1948) scalania rozproszonego zasobu. Do magazynów archiwalnych w kilku partiach dotarły również akta rejencyjne. W 1946 r. w Szczecinie znalazły się akta z Pęzina i Tychowa, natomiast archiwalia z Niepoględzia trafiły do archiwum w Bydgoszczy, skąd w latach 1948?1950 przewieziono je do Szczecina. Poszyty ze Spantekow zostały przeniesione do Greifswaldu i włączone do zasobu tamtejszego archiwum. W 1948 r. przejęto także akta rejencyjne znajdujące się jeszcze w gmachu byłej Rejencji Szczecińskiej. W 1950 r. przeprowadzono skontrum zespołu, a następnie zinwentaryzowano część pozyskaną z budynku rejencyjnego."@pl . . . "Rejencja Szczecińska"@pl . "Rejencja Szczecińska"@en . . . "33640 files"@en . "33640 files"@pl . . . . "Entry selected by Michał Czajka from the book by Alina Skibińska,\"Guide to the Sources on the Holocaust in Occupied Polan\""@en .