Departement van Opvoeding, Wetenschap en Kultuurbescherming

Geschiedenis Het Departement van Opvoeding, Wetenschap en Kultuurbescherming (OWK) is op 25 november 1940 ingesteld bij Verordening 211/40 van de Rijkscommissaris als departement van algemeen bestuur. Evenals het Departement van Volksvoorlichting en Kunsten is het voortgekomen uit het Departement van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, dat tot de datum van opheffing had geressorteerd onder secretaris-generaal prof.dr. Van Poelje en na diens arrestatie op 30 augustus 1940 onder mr. H.J. Reinink. Het hieronder beschreven archief heeft voornamelijk betrekking op het Departement van Opvoeding, Wetenschap en Kultuurbescherming dat tot de bevrijding onder leiding stond van prof. J. van Dam. 

periode van ontstaan (1926) 1940 - 1945 (1947) beheersgeschiedenis/overbrenging naar het niod In juni 1961 is een eerste toegang vervaardigd door de heer P. Rijser. 

Departement van Opvoeding, Wetenschap en Kultuurbescherming 

1,250 meter (191 inventarisnummers) 

aard van de archiefbestanddelen De stukken die betrekking hebben op het Hoger Onderwijs, vormen naast de circulaires van de secretaris-generaal en de overige stukken van de Afdeling Kabinet het belangrijkste deel van het archief. Uitvoerig wordt ingegaan op de hervormingen van de Leidse universiteit, de periode december 1942-april 1943, waarbinnen de studentenarrestaties en de tekenkwestie vielen, en de vorderingen van laboratorium-uitrustingen te Leiden en Delft, Het Voorbereidend Hoger en Middelbaar onderwijs is slechts in geringe mate, het Lager Onderwijs en de diverse inspecties in vrij ruime mate vertegenwoordigd. Van de Afdeling Kunsten en Wetenschappen is, naast een rapport over de oorlogsjaren, vooral een dagboek van belang dat is bijgehouden door het Hoofd Rijksinspectie Kunstbescherming te Arnhem, over de evacuatie van kunstschatten en -voorwerpen uit Arnhem en omgeving tijdens de hongerwinter. 

Openbaarheid Het archief is voor een groot deel openbaar. Alleen de inventarisnummers 18, 20, 46, 89 en 154 zijn slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, ligt een formulier bij de balie van de studiezaal van het NIOD. 

reproductiebeperkingen Behoudens de algemene regels voor het vermenigvuldigen van stukken gelden geen beperkingen voor de reproductie. 

archiefvormer 

titel archief 

citeer- en aanvraaginstructie 

taal van de archiefbescheiden 

langmaterial 

Nederlands en Duits. 

origination 

physdesc 

unittitle 

omvang 

Enkele inventarisnummers van dit archief zijn beperkt openbaar. Details staan vermeld in de rubriek"openbaarhei". 

Gelijkschakeling van het onderwijs was de belangrijkste opdracht die de Duitsgezinde Amsterdamse hoogleraar prof.dr. Jan van Dam bij zijn benoeming tot secretaris-generaal eind november 1940 van Seyss-Inquart meekreeg. Het departement kwam het recht toe onderwijzend personeel te ontslaan en aan te stellen. Het verplicht ondertekenen van de ariërverklaring werd ingevoerd, gevolgd door de loyaliteitsverklaring voor studenten. Voorts vond e 

1,250 meter (191 inventarisnummers) 

Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd onder vermelding van: archief 216E, Departement van Opvoeding, Wetenschap en Kultuurbescherming, inv.no. ......
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna volstaat een verkorte aanhaling:
volledig: Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, Amsterdam, archief 216e, Departement van Opvoeding, Wetenschap en Kultuurbescherming, inv.no....
verkort: NIOD, archief 216e Departement OWK, inv.no..... 

Departement van Opvoeding, Wetenschap en Kultuurbescherming 

materiële staat De materiële toestand van de archiefstukken verzet zich niet tegen gebruikelijke raadpleging van de originelen in de studiezaal van het NIOD. 

aanvullingen Aanvullingen worden niet verwacht. 

selectie, vernietiging en bewerking Aangezien het archief van het Departement van Opvoeding, Wetenschap en Kultuurbescherming als oorlogsgerelateerd kan worden aangeduid, is er tijdens de bewerking niet in geselecteerd. Het archief is dan ook in zijn geheel bewaard.