Departement van Binnenlandse Zaken
http://lod.ehri-project-test.eu/units/nl-002896-mf1560345 an entity of type: RecordSet
periode van ontstaan
(1931) 1940 - 1945 (1951)
beheersgeschiedenis/overbrenging naar het niod
De eerste toegang werd in 1955 vervaardigd door de heer A.H. Paape, die daarbij gebruik maakte van enige jaren eerder door de heer C.G. Berntop vervaardigde regesten.
Bij de huidige bewerking zijn de oude toegangen 216c Collectie Nederlandse overheidsinstellingen provincie Utrecht en 216d Departement van Binnenlandse Zaken samengevoegd en opgenomen in dit archief.
Bij de huidige bewerking zijn de oude toegangen 216c Collectie Nederlandse overheidsinstellingen provincie Utrecht en 216d Departement van Binnenlandse Zaken samengevoegd en opgenomen in dit archief.
Geschiedenis
De circulaires, gedurende de bezettingsjaren door het Departement van Binnenlandse Zaken verzonden aan de burgemeesters der onderscheidene gemeenten en de commissarissen der provincies, komen in de verzameling in drie vormen voor:
1. circulaires in het Nederlands, in gestencilde en gedrukte vorm, alsmede enkele tientallen telegrammen;
2. de Duitse vertalingen, in de regel gestencild toegezonden aan de Beauftragten des Reichskommissars en/of de betreffende Generalkommissar;
3. gedrukte exemplaren uit de Samsom-uitgaven. Het is niet geheel na te gaan in hoeverre de verzameling compleet is, aangezien ook de Samsom-uitgaven slechts een gedeelte van de verschenen circulaires omvatten. Gezien echter de overlapping van de verschillende delen, waaruit de verzameling is samengesteld (collecties van verschillende gemeenten, van Beauftragten des Reichskommissars, van het Generalkommissariat für Verwaltung und Justiz en van het Departement van Binnenlandse Zaken zelf, alsmede de Samsom-edities) kan aangenomen worden, dat zeker meer dan 90% der uitgegane circulaires in de verzameling is ondergebracht. Een uitzondering hierop vormen wellicht de in de jaren 1944 en 1945 verzonden circulaires. De rangschikking geschiedde zuiver chronologisch in 19 mappen. De belangrijkheid van de circulaires varieert zeer sterk. Derhalve ontstond als resultaat van de toegepaste selectie een aantal regesten van ongeveer 8-10% van de circulaires, vervolgens een zeer groot aantal verwijzingen, terwijl een vrij gering percentage volledig onvermeld bleef. Bij de verwijzingen werd zowel de datum van de circulaire als het eraan gegeven nummer en de afdeling van het departement vermeld. De ongenummerde stukken, die, naar hun aard als circulaire, in de verzameling werden aangetroffen, werden als volgt aangeduid:
B = Besluiten, Uitvoeringsbesluiten en Beschikkingen (vrij veelvuldig voorkomend);
P = Persberichten (slechts enkele stuks);
T = Telegrammen (enige tientallen). In het archief van het Departement van Binnenlandse Zaken zijn drie afzonderlijke gedeelten te onderscheiden:
1. het Departement.
a) Circulaires van de secretaris-generaal (afzonderlijk beschreven);
b) Beschikkingen en besluiten van de secretaris-generaal;
c) Circulaires en correspondentie van de diensten die direct onder het departement ressorteerden, zoals de rijksinspecties voor de Luchtbescherming, de bevolkingsregisters en het krankzinnigenwezen, de Gemachtigde voor de Afstammingsbewijzen en de Radioraad, die tot eind 1940 heeft gefunctioneerd;
2. de Commissarissen der Koningin in de provincies, resp. de Commissarissen der provincies: vnl. circulaires en correspondentie (de circulaires van de Commissaris der provincie Utrecht zijn reeds afzonderlijk beschreven);
3. de gemeenten; in vele gevallen stukken van het kabinet van de desbetreffende burgemeester, bij sommige grotere steden ook stukken van gemeentelijke takken van dienst, met name Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht. Van twee gemeenten, Brouwershaven en Nieuwveen, is een vrij volledige - elkaar aanvullende - serie circulaires bewaard gebleven. Daarentegen is van een aantal gemeenten, ook grotere steden, weinig of niets aanwezig. Bij wijze van luchtbeschermingsmaatregel worden stroken kleefband op het raam van een Amsterdamse winkel geplakt. Aan het archief zijn verder de stukken van het Bureau Afvoer Burgerbevolking, de Rijksdienst van het Nationale Plan en de Inspectie Staatstoezicht op Krankzinnigen toegevoegd, omdat deze diensten eveneens onder het departement ressorteerden.
Ook zijn stukken uit de archieven van de Regeringscommissaris voor Hulpverlening aan Rotterdam, de Commissie Burgerbevolking, het Staatstoezicht op de Volksgezondheid, de Rijksinspectie voor de Bescherming van de Bevolking tegen Luchtaanvallen, het Bureau Afvoer Regeringsapparaat en het Staatsbedrijf der Posterijen, Telegrafie en Telefonie toegevoegd.
1. circulaires in het Nederlands, in gestencilde en gedrukte vorm, alsmede enkele tientallen telegrammen;
2. de Duitse vertalingen, in de regel gestencild toegezonden aan de Beauftragten des Reichskommissars en/of de betreffende Generalkommissar;
3. gedrukte exemplaren uit de Samsom-uitgaven. Het is niet geheel na te gaan in hoeverre de verzameling compleet is, aangezien ook de Samsom-uitgaven slechts een gedeelte van de verschenen circulaires omvatten. Gezien echter de overlapping van de verschillende delen, waaruit de verzameling is samengesteld (collecties van verschillende gemeenten, van Beauftragten des Reichskommissars, van het Generalkommissariat für Verwaltung und Justiz en van het Departement van Binnenlandse Zaken zelf, alsmede de Samsom-edities) kan aangenomen worden, dat zeker meer dan 90% der uitgegane circulaires in de verzameling is ondergebracht. Een uitzondering hierop vormen wellicht de in de jaren 1944 en 1945 verzonden circulaires. De rangschikking geschiedde zuiver chronologisch in 19 mappen. De belangrijkheid van de circulaires varieert zeer sterk. Derhalve ontstond als resultaat van de toegepaste selectie een aantal regesten van ongeveer 8-10% van de circulaires, vervolgens een zeer groot aantal verwijzingen, terwijl een vrij gering percentage volledig onvermeld bleef. Bij de verwijzingen werd zowel de datum van de circulaire als het eraan gegeven nummer en de afdeling van het departement vermeld. De ongenummerde stukken, die, naar hun aard als circulaire, in de verzameling werden aangetroffen, werden als volgt aangeduid:
B = Besluiten, Uitvoeringsbesluiten en Beschikkingen (vrij veelvuldig voorkomend);
P = Persberichten (slechts enkele stuks);
T = Telegrammen (enige tientallen). In het archief van het Departement van Binnenlandse Zaken zijn drie afzonderlijke gedeelten te onderscheiden:
1. het Departement.
a) Circulaires van de secretaris-generaal (afzonderlijk beschreven);
b) Beschikkingen en besluiten van de secretaris-generaal;
c) Circulaires en correspondentie van de diensten die direct onder het departement ressorteerden, zoals de rijksinspecties voor de Luchtbescherming, de bevolkingsregisters en het krankzinnigenwezen, de Gemachtigde voor de Afstammingsbewijzen en de Radioraad, die tot eind 1940 heeft gefunctioneerd;
2. de Commissarissen der Koningin in de provincies, resp. de Commissarissen der provincies: vnl. circulaires en correspondentie (de circulaires van de Commissaris der provincie Utrecht zijn reeds afzonderlijk beschreven);
3. de gemeenten; in vele gevallen stukken van het kabinet van de desbetreffende burgemeester, bij sommige grotere steden ook stukken van gemeentelijke takken van dienst, met name Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht. Van twee gemeenten, Brouwershaven en Nieuwveen, is een vrij volledige - elkaar aanvullende - serie circulaires bewaard gebleven. Daarentegen is van een aantal gemeenten, ook grotere steden, weinig of niets aanwezig. Bij wijze van luchtbeschermingsmaatregel worden stroken kleefband op het raam van een Amsterdamse winkel geplakt. Aan het archief zijn verder de stukken van het Bureau Afvoer Burgerbevolking, de Rijksdienst van het Nationale Plan en de Inspectie Staatstoezicht op Krankzinnigen toegevoegd, omdat deze diensten eveneens onder het departement ressorteerden.
Ook zijn stukken uit de archieven van de Regeringscommissaris voor Hulpverlening aan Rotterdam, de Commissie Burgerbevolking, het Staatstoezicht op de Volksgezondheid, de Rijksinspectie voor de Bescherming van de Bevolking tegen Luchtaanvallen, het Bureau Afvoer Regeringsapparaat en het Staatsbedrijf der Posterijen, Telegrafie en Telefonie toegevoegd.
MF1560345
Departement van Binnenlandse Zaken
Klik op het icoon voor de concordans.
4 meter (612 inventarisnummers)
aard van de archiefbestanddelen
Geschreven en getypte documenten, geen bijzondere handschriften
Openbaarheid
Het archief is in zijn geheel beperkt openbaar. Het is slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, ligt een formulier bij de balie van de studiezaal van het NIOD.
reproductiebeperkingen
Behoudens de algemene regels voor het vermenigvuldigen van stukken gelden geen beperkingen voor de reproductie.
De collectie bestaat hoofdzakelijk uit circulaires (1940-1945) van het departement uit de archieven van verschillende gemeenten, de Beauftragten des Reichskommissars, het Generalkommissariat für Verwaltung und Justiz en het departement zelf. Daarnaast zijn er ook gedrukte exemplaren uit de Samsom-edities aanwezig.
Deze stukken zijn beperkt openbaar. Zij zijn slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, ligt een formulier bij de balie van de studiezaal van het NIOD.
archiefvormer
titel archief
citeer- en aanvraaginstructie
taal van de archiefbescheiden
langmaterial
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd onder vermelding van:
archief 216B, Departement van Binnenlandse Zaken, inv.no. ......
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna volstaat een verkorte aanhaling:
volledig: Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, Amsterdam, archief 216B, Departement van Binnenlandse Zaken, inv.no....
verkort: NIOD, archief 216B Binnenlandse Zaken, inv.no....
archief 216B, Departement van Binnenlandse Zaken, inv.no. ......
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna volstaat een verkorte aanhaling:
volledig: Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, Amsterdam, archief 216B, Departement van Binnenlandse Zaken, inv.no....
verkort: NIOD, archief 216B Binnenlandse Zaken, inv.no....
Nederlands en Duits.
origination
4 meter (612 inventarisnummers)
physdesc
unittitle
Departement van Binnenlandse Zaken
omvang
materiële staat
De materiële toestand van de archiefstukken verzet zich niet tegen gebruikelijke raadpleging van de originelen in de studiezaal van het NIOD.
aanvullingen
Aanvullingen worden niet verwacht.
selectie, vernietiging en bewerking
Aangezien het archief van het Departement van Binnenlandse Zaken als oorlogsgerelateerd kan worden aangeduid, is er tijdens de bewerking niet in geselecteerd. Het archief is dan ook in zijn geheel bewaard.