Archief Pierre Beeckmans.

Archief Pierre Beeckmans. 

Overtuigingsstukken Auditoraat-generaal bij het Krijgshof inzake Beeckmans 

Archief Pierre Beeckmans. 

Overtuigingsstukken Auditoraat-generaal bij het Krijgshof inzake Beeckmans 

151 nrs. (8 s.m.). 

Deze 8 strekkende meter – de nrs. 350 - 500 van het bestand “Overtuigingsstukken gevoegd bij de procesbundels betreffende gevallen van collaboratie met de bezettende overheden” – vormen het zgn. ‘archief Pierre Beeckmans’. Het gaat om een ingewikkeld conglomeraat van Beeckmans’ privé-archief, archiefmateriaal gevormd uit zijn professionele activiteiten (o.a. zijn beroep als publiciteitsagent, en directeur van de Landelijke Anti-Joodse Centrale en het Bureau voor Ras- en Sibbekundige Opzoekingen), door de Sipo-SD geroofd archief van Joodse organisaties en personen, archief gevormd door de Sipo-SD, persoonlijk archief van de liberale burgemeester van Luik Émile Digneffe en archief van de Imprimerie Reeckmans uit Brussel. We bespreken de meest relevante en belangrijkste onderdelen. Het privé-archief van Beeckmans bevat hoofdzakelijk briefwisseling, nota’s en soms financiële stukken met betrekking tot zijn legerdienst, de campagne van mei 1940 en zijn activiteit als publiciteitsagent. Onder nr. 360 noteren we een aantal antisemitische manuscripten van de hand van Beeckmans, evenals persknipsels. Onder de documenten die Beeckmans vormde uit hoofde van zijn functie als hoofd van de administratie van Volksverwering vinden we vooral briefwisseling (met bedrijven en zelfstandigen inzake advertenties, met de Sipo-SD, met andere organen van Volksverwering, …), omzendbrieven, typoscripten, specimens van formulieren, allerhande nota’s, financiële stukken, … Onder nr. 371.4 (1941) noteren we de stukken met betrekking tot vertoningen van de beruchte antisemitische film Der Ewige Jude. Als leider van de Landelijke Anti-Joodse Centrale voor Vlaanderen en Wallonië verzamelde Beeckmans een massa (weliswaar onvolledige) individuele en statistische gegevens over de vermeende Joodse bevolking in België, vermoedelijk grotendeels op basis van het Jodenregister. We noteren o.a. aangifteformulieren van ‘Joodse ondernemingen’ die moesten worden ingeschreven in het handelsregister (nr. 410 – 426), statistieken over de samenstelling van Joodse gezinnen en huishoudens (nr. 449) en statistieken over de herkomst van Joden (geklasseerd per land en stad; nrs. 447, 373, 372 en 373bis). Onder nr. 427 vinden we aangifteformulieren van de gemeente Elsene, met betrekking tot in het Jodenregister ingeschreven personen. De nrs. 374 – 409 bevatten lijsten opgemaakt door de VJB, geklasseerd per regio, per stad en per straat. Deze lijsten vermelden per huisnummer de aanwezige personen van ‘Joodse’ afkomst. Een andere grote reeks wordt gevormd door de enkele honderen dossier(tje)s samengesteld door Beeckmans en zijn Bureau voor Ras- en Sibbekundige Opzoekingen – zie nrs. 362 - 368. Het gaat om personen die verklaarden niet van Joodse afkomst te zijn, en om “gemengde huwelijken” tussen Joden en niet-Joden. De dossiers bevatten naast afstammingsattesten en diverse Duitse attesten ook briefwisseling, kopies van ambtelijke documenten zoals geboorte- en huwelijksakten, etc. Het gedeelte gestolen Joodse archieven is enorm divers. We vermelden ten eerste het nr. 445 dat dossiers bevat, opgemaakt door de Sipo-SD, met betrekking tot huiszoekingen en andere acties uitgevoerd bij Joodse organisaties en personen in Brussel, Rijsel, Luik, Namen, Charleroi, Antwerpen en Gent. Het gaat o.a. om briefwisseling, nota’s en verslagen. We vinden er ook (nr. 445.3) een exemplaar van het beruchte rapport-Ehlers (“Das Judentum in Belgien”) in terug, opgemaakt aan de hand van de geroofde archieven. De hierna besproken documenten bevatten overigens soms ook stukken afkomstig van de Sipo-SD, zoals synthesenota’s over de organisaties in kwestie. Onder nr. 449ter vinden we briefwisseling van Léon Kubowitzki met o.a. de Openbare Veiligheid en het Ministerie van Justitie, betreffende zijn verdediging van Joodse vluchtelingen (1933-1939). Eén van de grote gehelen is het archief van de vluchtelingenorganisatie BELHICEM, dat vooral de periode 1939-1940 beslaat. Naast algemene documenten zoals statuten, circulaires, postregistratie enz. (nr. 500 en 500bis) noteren we de documenten (briefwisseling, financiële stukken, kasboeken, …) van de dienst boekhouding (nrs. 448 en 499) en vooral de vaak alfabetisch op naam geklasseerde briefwisseling met vluchtelingen, (inter)nationale vluchtelingenorganisaties en allerhande instellingen (nrs. 437, 428, 438, 435, 430, 439, 447bis, 431, 432, 370, 443, 436, 440, 441, 442, 429, 446 en 450), onder meer over emigratie naar Sjanghai. Nota’s, werkdocumenten, pamfletten, specimens van formulieren, enz. zijn o.a. te vinden onder nrs. 447bis, 449bis en 434. Nr. 434bis bevat de submap Émigration Directe, waarin naast nota’s, overzichten van de uitgaven, blanco formulieren, … ook 26 migratiedossiers aan te treffen zijn van Oostenrijkse Joden. Het gaat om briefwisseling tussen de Amts-Direktion der Israelitischen Kultusgemeinde Wien en de Association Belge pour l’Émigration des Réfugiés uit de periode maart-april 1940. Het archief Beeckmans bevat ook archief van het Palästina-Amt (Antwerpen) – zie nr. 433. Vooreerst vermelden we hier de (in het Hebreeuws opgestelde) formulieren en briefwisseling (o.a. aanbevelingsbrieven van Belgische en Joods-Palestijnse personen en organisaties) van een 170tal personen die in 1934-1935 naar Palestina wensten te emigreren; zie nr. 433.1. Deze alfabetisch op naam geklasseerde mini-dossiers bevatten een schat aan persoonlijke gegevens en meestal ook pasfoto’s van de personen. Daarnaast noteren we nog de algemene documenten zoals een jaarverslag, historiek en een verslag van de Sipo-SD over de KKL (1939, 1941; zie nr. 433.1), de notulen van vergaderingen van de KKL in Antwerpen (1935-1938, 1940; zie nr. 433.2) en de briefwisseling, notities, notulen … van de Jeugdcommisse van de KKL (1931, 1939-1940; zie nr. 433.3). Nr. 445bis bevat documenten van de Women’s International Zionist Organisation (WIZO), meer bepaald briefwisseling (1937-1939) inzake het tijdschrift L’Avenir juif en het Belgisch bestuur. Ook hier vinden we documenten opgemaakt door de Sipo-SD over deze Joodse organisatie. Voor de gemeente Beth Zion noteren we (onder nr. 354) de briefwisseling met de vrijmetselaarsorganisatie Ancient Order of Foresters Courts Stad Antwerpen n°9115 (1934-1938). Nr. 445ter bevat, naast documenten van de Sipo-SD, o.a. circulaires en een activiteitenverslag voor 1937-1940 van de Conseil d’Associations juives de Bruxelles. Onder nr. 445quater vinden we briefwisseling uit de periode 1935-1936 van het Office Juif de Presse et de Documentation, net als een omzendbrief en periodiek (1937) van het Comité d’Action Économique. Voor de Société Culturelle Israélite Sépharadite de Bruxelles (SCISB) en Société Israélite Sépharadite de Bienfaisance (SISB) vinden we o.a. (leden)lijsten, statuten, notities, notulen, financiële en juridische documenten, briefwisseling, publicaties en vier fraaie tekeningen van rimmonim voor de periode 1925-1941 onder nr. 445quinquies. Onder 445sexies noteren we rapporten van de SD maar vooral documenten (ca. 1937-1939) die in principe behoren tot het archief van de Fédération Sioniste de Belgique (FSB), zoals briefwisseling, ledenlijsten, activiteitenverslagen, lijsten in verband met de opbrengsten van “busjeslichtingen”, stukken inzake de organisatie van een “bazar”, … opgestuurd aan de FSB door de volgende organisaties: Achduth, Bne Akiba, Brith Hakanaim, Dror, Hanoar Hazioni, Hashomer Hatzair, Hekhalutz, Lapide Hanita, Maccabi Antwerpen, Tikwatenu, Zeirei Mizrahi en Massada. 445septies ten slotte bevat zowel archief van de Sipo-SD (zoals rapporten over Joodse organisaties, verslagen van huiszoekingen en ondervragingen, …) als van de volgende organisaties: FSB, KKL, Poale Zion-Zeire Zion, Maccabi Sportclub, Union Sioniste, Comité pour la Défense des Juifs, Antwerpsch Komiteit voor Joodsche Vluchtelingen, Centraal Beheer voor Joodsche Weldadigheid en Maatschappelijk Hulpbetoon, Oeuvre de Secours aux Israélites d’Allemagne, American Jewish Joint Distribution Committee en Alliance israélite universelle. In sommige gevallen betreft het documenten gericht aan de FSB, die dus in feite tot het archief van deze organisatie moeten gerekend worden. Verder vermelden we nog, onder nrs. 458-494, de 37 steekkaartenbakken met (grotendeels alfabetisch op naam geklasseerde) adressen van Belgische en buitenlandse Joden wonende in Groot-Brussel, Groot-Antwerpen, Groot-Charleroi, Groot-Luik en de rest van het land. Ten slotte noteren we de steekkaarten met betrekking tot ‘Joodse firma’s’ (1940), onder nrs. 369, 452-457 en 496-498 (in totaal 1 bak en 8 dozen).