Gmina Żydowska we Wrocławiu

Gmina Żydowska we Wrocławiu 

Gmina Żydowska we Wrocławiu istniała już w XI w. Tu znaleziono najstarszy (z 1203 r.) nagrobek żydowski na naszych ziemiach. Gmina, szczycąca się sławą znaczącego ośrodka nauki, kultury i oświaty żydowskiej, przestała istnieć w 1938 r. Żydowscy mieszkańcy miasta podzielili los innych ofiar Zagłady. Archiwum Gminy Żydowskiej we Wrocławiu utworzono w 1924 r. Jego twórcą i kierownikiem był dr Aron Heppner, rabin z Koźmina w Poznańskiem (zmarł 3.12.1938 po przeprowadzonej przez nazistów"rewizj" w jego mieszkaniu). Archiwum mieściło się w budynku gminy przy Wallstrasse 9 (dziś ul. Włodkowica). Przejęło wrocławskie akta kahalne sięgające końca XVIII w. oraz rozpoczęło gromadzenie akt innych gmin na Śląsku, a także akt stowarzyszeń żydowskich oraz osób prywatnych. W marcu 1938 r. komisja gestapo, na czele której stał kierownik urzędu rasowo-politycznego dr Arlt, orzekła konfiskatę archiwum. W listopadzie 1938 r. ostatecznie zamknięto magazyny wraz z biurami zarządu gminy. Część archiwum cudem ocalała, być może w związku z nazistowską dyrektywą gromadzenia danych dla RSHA czy Instytutu Badań nad Kwestią Żydowską (Institut zur Erforschung der Judenfrage). Akta, ukryte w budynkach zarządu cmentarnego we Wrocławiu, zostały przejęte w 1947 r. ze zbiorów Centralnej Żydowskiej Komisji Historycznej. 

Gmina Żydowska we Wrocławiu