Gubernator Dystryktu Radomskiego

Gubernator Dystryktu Radomskiego 

Po krótkim okresie działania administracji wojskowej w pierwszych tygodniach II wojny światowej, północno-zachodnie ziemie Polski wcielono do rzeszy, a z pozostałych utworzono Generalne Gubernatorstwo. Podstawę prawną tych zmian administracyjnych stanowiły dekrety Hitlera z 8 i 12 października 1939 r., z mocą obowiązującą od 26 października. Zostały ono podzielone na dystrykty. Początkowo jednym z czterech, a od 1 sierpnia 1941 r. jednym z pięciu, był dystrykt radomski. Na obszarze tej jednostki administracyjnej utworzono dziesięć powiatów wiejskich: Busko, Iłża z siedzibą w Starachowicach, Jędrzejów, Kielce, Końskie, Opatów, Piotrków, Radom, Radomsko i Tomaszów oraz trzy wydzielone miasta, powiaty miejskie: Częstochowa, Kielce, Radom. Poza powiatami miejskimi i wiejskimi były powoływane komisariaty miejskie i wiejskie. Powiaty dzieliły się na gminy, którymi zarządzali, mianowani przez Niemców spośród miejscowych volksdeutschów, burmistrzowie i wójtowie, a im w poszczególnych wsiach podlegali sołtysi. Gminy powiatu tworzyły związek gmin, którym zarządzał starosta powiatowy. Na czele niemieckich władz dystryktu stał Szef Okręgu, który od 30 września 1941 r. otrzymał tytuł Gubernatora Dystryktu. Sprawował on w imieniu Generalnego Gubernatora władze na podległym terenie. Powoływał starostów powiatowych i grodzkich, pełnił władzę zwierzchnią nad samorządem gospodarczym dystryktu oraz ogniwami terenowymi NSDAP, posiadał ograniczone prawo łaski. Organem wykonawczym Gubernatora był urząd składający się z wydziałów. Gubernator Dystryktu miał dwóch zastępców: Dowódcę SS i Policji, zajmującego się bezpieczeństwem nad podległym terenie oraz Szefa Urzędu zarządzającego bezpośrednio sprawami administracji. Pod koniec II wojny światowej okupant dwa razy ewakuował z terenu dystryktu radomskiego archiwalia: raz częściowo w połowie 1944 r. do Częstochowy, a następnie i ostatecznie 15 stycznia 1945 r. Wyzwolenie Radomia w dniu 16 I 1945 przerwało działalność niemieckich władz okupacyjnych. 

Gubernator Dystryktu Radomskiego