Akta stanu cywilnego Okręgu Bożniczego w Bolimowie

Akta stanu cywilnego Okręgu Bożniczego w Bolimowie 

Jednym z postanowień soboru trydenckiego, który obradował w latach 1545-1563, było zobowiązanie duchowieństwa rzymskokatolickiego do prowadzenia kościelnych ksiąg metrykalnych. Postanowienia soboru przyjęto w Polsce za obowiązujące w 1577 roku. Kościelne księgi metrykalne prowadzone były do 1807 roku. Na podstawie artykułu 69 ustawy konstytucyjnej z dnia 20 lipca 1807 roku na terenie Księstwa Warszawskiego wprowadzono za obowiązujące przepisy cywilno-prawne Kodeksu Napoleońskiego. Weszły one w życie dekretem Fryderyka Augusta z dnia 18 marca 1809 roku. Razem z wprowadzeniem wyżej wymienionych przepisów cywilno-prawnych ustanowiono dnia 1 maja 1808 roku świeckie urzędy stanu cywilnego. Księga I, tytuł II Kodeksu Napoleońskiego zawierała przepisy dotyczące praw i obowiązków urzędnika stanu cywilnego, sporządzania i charakteru aktów stanu cywilnego oraz cywilno-materialnego prawa małżeńskiego. Akta stanu cywilnego miały być sporządzane w każdej gminie Księstwa Warszawskiego w jednej lub kilku księgach, prowadzonych w dwóch egzemplarzach. Jeden egzemplarz aktów stanu cywilnego z danego roku miał być przechowywany w archiwum gminnym, drugi w archiwum Sądu Pokoju danego powiatu. Poszczególne akty stanu cywilnego, tj. urodzeń, małżeństw, zgonów miały być sporządzane przez urzędników stanu cywilnego w obecności świadków (mężczyzn od 21 roku życia). Każdy akt stanu cywilnego musiał być podpisany przez urzędnika stanu cywilnego. Aneksy, umocowania, allegaty, dowody winne były zostać złożone razem z egzemplarzem przechowywanym w Archiwum Sądu Pokoju danego powiatu. Przepisy formułowały zasady zgłoszenia faktu urodzenia, danych, jakie należy przedłożyć i inne. Szczegółowe przepisy instruowały też o sprawach zawarcia małżeństwa czy zgonu. Sprostowania w aktach stanu cywilnego mógł dokonać jedynie Trybunał Apelacyjny na wniosek Prokuratora Królestwa. Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego z 1825 roku wprowadził wyznaniowe akta stanu cywilnego. Tytuł IV Kodeksu Cywilnego pod nazwa"O aktach stanu cywilneg" zawierał: przepisy ogólne, artykuły o aktach urodzenia, małżeństwa, zejścia i sprostowania aktów stanu cywilnego. W wyznaniach chrześcijańskich akta stanu cywilnego zostały połączone z metrykami kościelnymi, a duchowny-przełożony parafii został zobowiązany do wykonywania obowiązków świeckiego urzędnika stanu cywilnego. Każdy akt stany cywilnego miał być sporządzany w dwóch księgach. Jeden egzemplarz ksiąg pozostawał na miejscu, drugi miano przekazać do archiwum hipotecznego (sądu). Dla każdego rodzaju aktów, tj. urodzeń, małżeństw, zgonów prowadzono księgi odrębne lub trzy rodzaje aktów wpisywano do jednej księgi, składającej się z trzech części, i które przechowywano w archiwum hipotecznym. Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego usunął cywilno-materialne prawo małżeństw. W roku 1836 narzucono małżeństwom charakter wyłącznie religijny. Akta stanu cywilnego połączono z metrykami kościelnym. Czynności urzędników stanu cywilnego przekazano duchownym, przełożonym parafii. Dla wyznań niechrześcijańskich i sekt zostali ustanowieni świeccy urzędnicy. Akta stanu cywilnego wyznań niechrześcijańskich prowadzili odtąd burmistrzowie (prezydenci), względnie inne osoby świeckie mianowane przez Komisję Rządową Wyznań. Unifikacja i powszechna sekularyzacja prawa o rejestrze aktów stanów cywilnego nastąpiła w Polsce z dniem 1 stycznia 1946 roku poprzez ogłoszenie dekretów z dnia 25 września 1945 roku: o prawie małżeńskim, przepisów wprowadzających prawo małżeńskie oraz o prawie o aktach stanu cywilnego i przepisów wprowadzających prawo o aktach stanu cywilnego. 

Akta stanu cywilnego Okręgu Bożniczego w Bolimowie